Masasamang epekto ng Ultraviolet sa Kalusugan

Bagaman kinakailangan ng katawan ang UV para sa ilang paggana sa katawan gaya ng pagbuo ng Vitamin D sa katawan, ang sobrang UV ay tiyak na makasasama. Maaari itong makaapekto sa balat, mata, at resistensya ng katawan.

UV

Mga Epekto ng UV sa Balat

Ang pagnanais ng mamula-mula kutis ng balat (tanning) ay karaniwan sa mga taga-Kanluran. Lingid sa kanilang kaalaman, ito ay nakasasama sa kalusugan ng balat. Ang anumang pangingitim ng balat dahil sa pagkakababad sa init ng araw ay senyales ng pagkasira ng mga cells sa balat. Ang matagal na pagkakalantad ng balat sa UV mula sa araw ay maaaring humantong sa ilang mas seryosong karamdaman sa balat gaya ng sumusunod:

  • Sunburn. Ang sunburn ang pinakakaraniwang kondisyon na makukuha sa pagbababad ng matagal sa ilalim ng init ng araw. Dito’y nasusunog ang pang-ibabaw na patong ng balat, habang ang mga cells naman na nasa ilalim nito ay napipinsala. Basahin ang mga kaalaman tungkol sa sunburn: Kaalaman Tungkol sa Sundburn.
  • Photosensitivity. Ang kondisyon ng pagiging senistibo sa sinag ng araw ay kadalasang epekto ng ilang mga gamot na iniinom gaya ng mga gamot na pangontra sa implamasyon, pain killers, antibiotic, at antidiabetic. Ang mga taong dumadanas ng ganiting kondisyon ay may mas mataas na panganib ng pagkakasunog ng balat (sunburn) o kaya’y malalang allergic reaction mula sa araw.
  • Pangungulubot ng balat. Ang matagal at madalas na pagkakababad sa araw ay maaaring humantong sa mabilis na pangunulubot ng balat. Ito ay dahil sa pagkawala ng elastisidad ng balat na mas pinag-iigting ng madalas na ultraviolet rays. Basahin ang mga paraan para maiwasan ang pangungulubot ng balat: Paano maiiwasan ang pangungulubot ng balat?
  • Kanser sa balat. Isa sa mga tinuturong dahilan ng pagkakaroon ng iba’t ibang uri ng kanser sa balat ay ang pagkakalantad nang matagal sa UV rays ng araw. Ang sakit na ito ay maaaring makamatay kung mapapabayaan.

Mga Epekto ng UV sa Mata

Ang mata, na sensitibo sa liwanag, ay may natural na depensa laban sa mga masasamang elemento sa paligid na maaaring makapinsala sa mata. Ngunit sa kasamaang palad, ang mga depensang ito gaya ng kilay at pilik-mata, ay hindi sapat para harangin ang nakasasamang UV rays mula sa araw. Ang pagsusuot ng sunglasses ay makatutulong ng husto upang maprotektahan ang mata mula sa UV rays, ngunit kasamaang palad din, hindi lahat nakapagsusuot nito. Ang mata na madalas naaapektohan ng nakasasamang UV rays ay maaaring dumanas ng sumusunod:

  • Photokeratitis at Photoconjunctivitis. Ang kondisyon ng photokeratitis ay tumutukoy sa implamasyon ng cornea sa mata, habang ang photoconjunctivitis ay tumutukoy naman sa implamasyon sa conjunctiva. Ang parehong kondisyon na ito ay maituturing na kahalintulad ng sunburn sa balat ngunit sa pagkakataong ito ay nakaaapekto naman sa mata.
  • Katarata. Ang kondisyon ng katarata ay ang panlalabo ng paningin dahil sa pagkakaroon ng malaulap na harang sa lente ng mata. Sinasabing ito daw ay maaaring maranasan ng lahat ngunit mas lalong pinag-iigting ng pagkakalantad ng mata nang matagal na panahon sa UV rays mula sa araw. Basahin ang mga kaalaman tungkol sa sakit na katarata: Kaalaman sa Katarata.
  • Kanser sa mata. May posibilidad din na dumanas ng kanser sa mata ang taong nailalantad nang matagal ang mata sa UV rays ng araw.

Mga Epekto ng UV sa resistensya ng katawan

Ilang pag-aaral ng mga eksperto ang nagsasabing nakapagpapabago ng aktibidad ng mga cells sa katawan ang matagal na pagkakalantad sa init ng araw. Kabilang sa mga naaapektohan ay ang cells na responsable sa depensa ng katawan laban sa iba’t ibang impeksyon. Humihina din ang epekto ng bakuna dahil sa matagal na pag-tama ng UV sa katawan. Alamin ang iba pang mga dahilan ng paghina ng resistensya: Mga gawain nakakapagpahina ng resistensya.

 

Mga Benepisyo ng Ultraviolet Radiation sa Kalusugan

Ang ultraviolet radiation (UV) ay isang uri ng ilaw na nagmumula sa araw at tumatama sa mundo. Ang katamtamang dami nito ay mahalaga sa kalusugan ng lahat ng nilalang sa mundo, ngunit kung mapapasobra, maaari itong magdulot ng panganib sa kalusugan ng balat, mata, at resistensya ng katawan.

Bright Sunlight Rays Wide Desktop Background

Ano ang mabubuting epekto ng UV sa kalusugan?

Ang init ng araw ay kinakailangan ng maraming nilalang sa mundo upang mabuhay. Ito ay partikular sa mga halaman na umaasa sa sinag ng araw upang makabuo ng pagkain sa pamamagitan ng proseso ng photosynthesis. Ngunit sa mga tao at hayop, ang sinag ng araw ay tumutulong sa ilang paggana sa katawan gaya ng maayos na sirkulasyon ng dugo at produksyon ng Vitamin D sa katawan na kinakailangan naman sa pagbuo ng mga buto at pagpapalakas ng resistensya ng katawan.

Bukod sa mga pangunahing benepisyo ng UV sa kalusugan, maaari din itong makatulong sa ilang mga kondisyon gaya ng sumusunod:

  • Rickets. Ang karamdamang rickets ay nakaaapekto sa kalusugan ng mga bata na may mababang lebel ng Vitamin D sa katawan. Dahil dito, ang mga buto ay hindi nakatatanggap ng sapat na calcium kung kaya’t nagiging malambot ang mga buto. Ang sapat na pagbibilad sa ilalim ng araw ay mahalaga upang malunasan ang kakulangan sa Vitamin D.
  • Lupus vulgaris. Ang sakit na lupus vulgaris ay maaaring ituring na tuberculosis na nakaaapekto sa balat ng tao. Nagdudulot ang sakit na ito ng malalaking pagsusugat sa balat partikular sa mukha at leeg na karaniwang nararanasan sa panahon ng taglamig. Ang pagbibilad kasabay ng pag-inom ng mga antibiotic ang mabisang lunas laban sa sakit na ito.
  • Psoriasis. Ang psoriasis ay isa ring sakit na nakakaapekto sa balat ng tao kung saan nagkakaroon ng panunuyo, pagkakaliskis at pagtuklap ng balat. Ito ay isang uri ng autoimmune disease kung saan inaatake ng sariling resistensya ng katawan ang sariling mga cells. Isa sa mga panglunas sa sakit na ito ay ang tahasang pagpapatama ng UV light sa mga apektadong balat. Minsan pa, nireresetahan pa ng gamot na makatutulong sa balat na maging mas sensitibo sa sinag ng araw.
  • Vitiligo. Ang vitiligo ay isa pang sakit sa balat na nakaaapekto naman sa mga melanocytes, ang mga cell sa balat na nagbibigay ng kulay dito. Dahil dito, nagkakaroon ng puti-puting patse sa balat. Ang pagbibilad sa ilalim araw o PUVA therapy ang mabisang panglunas din sa kondisyong ito.

Sa kabila ng benepisyo at mabubuting epekto ng sinag ng araw sa kalusugan ng tao, ang masusing pag-iingat laban sa masasamang epekto mula sa sobrang UV ay dapat pa ring bantayan. Kinakailangang maging maagap hindi lamang sa mga simpleng kondisyon na maaaring makaapekto sa katawan gaya ng sunburn o bungang-araw, kundi pati na rin sa mga malalang sakit na maaaring makuha dito gaya ng kanser sa balat.

 

 

Kahalagahan ng SunBlock at Wastong Paggamit Nito

Ang sunblock o sunscreen ay ang produkto na ginagamit sa balat upang maiwasan ang sunburn, pangungulubot ng balat, at mga kaakibat nitong komplikasyon gaya ng kanser sa balat. Ito ay maaaring lotion, spray, gel o iba pang anyo na pinapahid sa balat. Taglay ng produktong ito ang ilang mga sangkap na may kakayahang pumigil sa ultraviolet (UV) radiation na siyang nagdudulot ng iba’t ibang hindi kanais-nais na epekto.

Banana-Boat-Sun-Screen-Lotion-Products

Ano ang dapat tandaan sa pagpili ng sunblock?

May ilang mga bagay na dapat isaalang-alang sa pagpili ng sunblock. Mahalagang malaman ang mga ito upang masulit at magamit ng husto ang mga benepsyong makukuha sa produktong ito.

1. Piliin ang uri ng sunblock na nararapat para sa aktibidad.

May ilang mga sunblock na may nakasaad na waterproof o water resistant, at ito ay nababagay sa mga konsumer na magbabakasyon sa beach o sa mga mag-eehersisyo sa labas gaya ng pagjojogging at sobrang magpawis.

2. Gamitin ang sunblock na hindi bababa sa 30 SPF.

Ang Sun Protection Factor o SPF ay ang sukatan kung gaano kalakas at gaano katagal ang bisa ng proteksyon mula sa sikat ng araw. Kung lalabas at matatagalan ang susunod na paglalagay ng sunblock, mas makabubuti ang paggamit ng may mataas na SPF. Ang rekomendadong taas ng SPF na dapat gamitin ay 30.

3. Ikonsidera ang mga sangkap ng sunblock.

Basahin ang label ng produkto at tignan ang mga sangkap nito. Tandaan na may ilang sangkap na kemikal gaya ng Mexoryl SX, Mexoryl XL at Parsol 1789 ang may kakayahang harangin ang UV upang hindi ito makarating sa balat. Ang zinc oxide at titanium dioxide naman ay may kakayanang i-deflect o patalbugin ang UV upang hindi rin pumasok sa balat. Alamin din kung ito ay mayroong sangkap na makapagdudulot ng iritasyon o allergy sa balat.

4. Piliin ang sunblock na nararapat para sa uri ng balat.

May mga sunblock din na naiiba-iba depende sa uri ng balat. Mayroong nararapat para sa balat ng matanda, sa balat ng bata, o sa balat ng mukha. Tiyakin itong mabuti bago bilhin upang maiwasan ang hndi kaaya-ayang epekto.

Paano ang wastong paggamit ng sunblock?

Ang paglalagay ng sunblock sa balat ay dapat isaalang-alang lalo na sa panahon ng tag-init o summer. Ngunit mayroong wastong hakbang sa paggamit nito para makuha nang husto ang benepisyo ng produktong ito.

1. Gamitin ang sunblock na nararapat sa balat. Tiyakin na ang gagamiting sunblock ay bagay para sa aktibidad na gagawin, may mahusay at aktibong sangkap, SPF na hindi bababa sa 30, at naaayon sa uri ng balat.

2. Ipahid sa bahagi ng balat na masisinagan ng araw. Tiyakin ding mapapahiran ng husto ang lahat ng balat na nakalabas gaya ng mukha, braso, hita, balikat, likod, batok at likuran ng tenga.

3. Hintaying masipsip ng balat ang sunblock. Maghintay ng 15 minuto hanggang 30 minuto bago lumabas at magbilad sa araw. Maaari pa ring masunog ang balat at mas madali rin itong mawala kung kikilos na agad nang hindi pa tuluyang nahihigop ng balat ang sunblock.

4. Magpahid ulit pagkalipas ng ilang oras. Ang epekto ng sunblock ay kadalasang nawawala na matapos ang 2 oras kaya mabuting maglagay ulit pagsapit nito. Dagdagan din ang sunblock pagkatapos ng paglalangoy o sobrang pagpapawis.

Kaalaman tungkol sa Sunburn o ang Pagkasunog ng balat dahil sa araw

Ano ang Sunburn?

Ang sunburn o ang pagkasunog ng balat dahil sa araw ay simpleng konsepto na kayang intindihin ng lahat—nasusunog ang ibabaw na patong ng balat dahil sa tagal ng pagkakabilad sa araw. Ang kondisyong ito ay karaniwan at talagang kapansin-pansin lalo na sa panahon ng tag-araw o summer. Nagaganap ito kapag ang isang indibidwal ay nanatili ng mahabang panahon sa ilalim ng sikat ng araw kung saan ang radiation mula dito ay tumatama sa mismong balat na humahantong naman sa pagkasunog ng ibabaw na patong nito. Sa una, ang nasunog na balat mapapansing iba sa karaniwang kulay ng balat na maaaring mamula-mula o nangingitim. Kasabay nito, makararamdam din ng hapdi sa bahagi ng balat na nasunog.

sunburnpeel

Ano ang maaaring mangyari sa balat na nasunog?

Sa mga simpleng kaso ng sunburn, ang balat na nasunog ay maaaring mamula-mula o nangingitim at mahapdi sa simula. Ngunit sa paglipas ng ilang araw, ang balat na nasunog ay magsisimulang matuklap at magdudulot ng matinding pangangati sa balat. Ang pagtuklap ng balat ay magtutuloy-tuloy hanggang sa tuluyang mawala ang mga nasunog na bahagi ng balat. Sa mga mas malalang kaso naman, kung saan ang isang indibidwal ay nanatili nang mas matagal sa pinaka matinding kainitan ng araw, ang balat ay maaaring mamanas, at magkasugat-sugat na parang paltos, at maaaring makaramdam ng mga sintomas ng lagnat. Kung mas malala pa, maaaring dumanas ng mga malubhang komplikasyon.

Anong komplikasyon ang maaaring kahantungan ng sunburn?

Ang pagkakadanas ng matinding pagkasunog ng balat ay maaaring humantong sa mas malalang kondisyon sa balat gaya ng kanser o melanoma. Ang kanser sa balat ay maaaring mabuo mula sa matagal na pagtama ng UV rays sa balat kung saan maaaring mabago ang istraktura ng mga DNA at magpasimula ng pagkakaroon ng cancer cells. Ang dalas at matagal na pagkakabilad din ay nagdudulot ng maaagang pagtanda ng balat gaya ng pangungulubot.

Sino ang may mas mataas na posibilidad na ma-sunburn?

Ang pagkakasunog ng balat ay depende sa tindi ng sikat ng araw at kung gaano katagal nanatili sa ilalim nito. Ngunit bukod dito, may koneksyon din ang kulay ng balat sa bilis at tindi ng epekto ng sunburn. Mas mabilis na naaapektohan ng sinag ng araw ang mga taong mapuputi at may blonde na buhok kaysa sa mga taong maitim ang balat at buhok. Dahil ito sa melanin, ang pigment na nagbibigay kulay sa balat at buhok, na nagsisilbing karagdagang proteksyon ng balat laban sa radiation ng araw. Kaya naman, ang mga taong albino o anak-araw ay higit na mabilis masunugan ng balat. Basahin ang artikulo tungkol sa kakaibang kondisyong genetiko na albinism.

Ano ang gamot sa sunburn?

May ilang lunas na maaaring gamitin para maibsan ang mga epektong dulot ng sunburn gaya ng pamumula at paghapdi ng balat. Narito ang ilan sa mga simpleng hakbang ng paggagamot sa sunburn:

  • Maaaring tapalan ng tuwalyang binasa sa malamig na tubig o kaya ay paagusan ng malamig na tubig ang balat na nasunog para mabawasan ang hapding nararanasan.
  • Pahiran ang nasunog na balat ng gel o ointment para sa sunburn. Ang mga kadalasang pinapahid ay may sangkap na menthol, camphor, at katas ng aloe vera.
  • Kung ang balat ay namamaga dahil sa tindi ng sunburn, makatutulong ang pag-inom ng gamot na ibuprofen o naproxen.
  • Makatutulong din ang tuloy-tuloy na pag-inom ng tubig.
  • Hanggat hindi tuluyang gumagaling ang nasunog na balat, huwag magbibilad sa araw.

Ang pagkakaranas ng sunburn ay kadalasang nagagamot naman sa bahay lang, ngunit sa ibang pagkakataon, lalo na kung dumaranas na rin ng malalalang kondisyon at komplikasyon, maaaring magtungo na sa pagamutan at kumonsulta sa doktor na espesyalista sa balat o dermatologist.

Paano makaiwas sa sunburn?

Simple lang ang mga hakbang para makaiwas sa pinsalang dulot ng araw. Narito ang ilan sa mga ito:

  • Iwasang lumabas ng bahay sa oras na pinaka-matindi ang sikat ng araw. Ito ay mula 10 AM hanggang 4 PM.
  • Kung matindi ang sikat ng araw, magsuot ng mga damit gaya ng may mahahabang manggas at pantalon. Makabubuti rin ang paggamit ng payong, sombrero at shades sa mata.
  • Ugaliin din ang paglalagay ng mga sunscreen lotion na may mataas na SPF.