Simple lang ang paraan para makaiwas sa pagkakasakit ng vCJV, at ito ay ang pag-iwas o pagiging maingat sa pagkain ng mga karne ng baka sa mga lugar na napapabalitang may kaso ng Mad Cow Disease. Kabilang dito ang mga bansang nasa Europa tulad ng United Kingdom, Denmark, France, Germany, Italy, Finlad, at Belgium, Spain, Sweden, at iba pang mga bansa sa labas ng lugar na ito gaya ng Israel, Japan, at Canada. Sa Pilipinas, hanggat maaari, tangkilikin na lamang ang lokal na karne ng baka.
Ano ang gamot sa Mad Cow Disease?
Magpasahanggang-ngayon, wala pang epektibong lunas na makapagpapagaling sa impeksyon ng sakit na mad cow disease sa mga tao. Ilang ulit nang pinag-aaralan ng mga mananaliksik ang epkto ng iba’t ibang gamot sa sakit na ito, ngunit wala pa ring positibong resulta mula sa mga ito. Kaya naman, ang tanging magagawa lamang ay ang pangangalaga sa mga may sakit para maibsan ang mga sintomas na nararanasan, lalo na sa huling antas ng sakit kung kailan halos hindi na gumagana ang utak. Narito ang ilang mga hakbang na makatutulong sa taong nasa huling antas ng sakit na vCJD.
- Madalas na pagpapalit ng damit at pag-iiba ng posisyon ng pagkakahiga ng pasyente para maiwasan ang bed sores.
- Paggamit ng catheter para sa kawalan ng abilidad na maka-ihi
- Dextrose para sa pasyenteng hindi na makakain.
Paano malaman kung apektado ng Mad Cow Disease?
Dahil ang sakit na ito ay mabagal at progresibo, na maaring umabot ng 10 hanggang 30 taon bago magsimulang maramdaman ang mga sintomas, at may halos kaparehong mga sintomas sa sakit na Alzheimer’s Disease, madalas ay binabale-wala, o kaya ay huli na kung ito ay matutukoy. Bukod pa rito, wala ring ispesipikong pagsusuri o eksaminasyon na isinasagawa para mabilis na makatiyak na positibo sa sakit.
Sa ngayon, ang tanging paraan lamang para makatiyak sa pagkakaroon ng sakit na ito ay sa pamamagitan ng pag-aaral sa utak ng pasyente sa paraan ng biopsy kung nabubuhay pa ang pasyente, o kaya ay autopsy kung pumanaw na.
Ano ang mga sintomas ng Mad Cow Disease?
Ang pagkakaranas sa mga sintomas ng sakit na Mad Cow Disease sa tao o variant Creutzfeldt-Jakob disease ay nahahati sa tatlong mga antas o stage. Tumatagal ng 10-30 na taon bago magsimulang maranasan ang mga sumusunod na sintomas ng sakit:
Stage I – Initial Stage
- Hirap sa pagtulog o insomnia
- Depresyon
- Pagkalito
- Pagbabago sa paguugali
- Hirap sa pagmememorya
- Madaling pagkakalimot
Stage II – Stage of Progression
- Mabilis na pagkawala ng mga alaala, o pagiging makakalimutin
- Biglaan o hindi makontrol na paninigas ng katawan
- Panlalabo ng paningin
- Panghihina ng mga kalamnan
- Hirap sa pagsasalita
Stage III – Final Stage
- Kawalan ng kakayahang mag-isip
- Hindi na makakilos
- Comatose
- Pagkaparalisa
- Kamatayan
Kailan dapat magpatingin sa doktor?
Mabuting magpatingin na kaagad sa oras na makitaan ng mga sintomas at senyales ng sakit. Maaaring mabigyan ng gamot o isailalim sa ilang mga therapy para mapabagal ang epekto ng sakit sa utak.
Kaalaman tungkol sa Mad Cow Disease
Ang Mad Cow Disease ay isang sakit na nakaaapekto sa utak ng mga baka na maaari ring maipasa sa tao. Ito ay nagdudulot ng mabagal, progresibo, at unti-unting pagkasira ng utak, hanggang sa ito ay makamatay. Kilala ito bilang variant Creutzfeldt-Jakob disease kung nakaaapekto na sa utak ng tao at wala pang gamot para dito.
Gaano kalaganap ang sakit na Mad Cow Disease?
Ang sakit na Mad Cow Disease sa mga tao ay bibihira lamang, ngunit ang karamihan ng mga kaso nito ay sa mga bansa sa Europa, Hilagang Amerika, at Middle East. Sa Pilipinas, may ilang kaso lamang ng sakit ang naitala ng Department of Health.
Ano ang sanhi ng Mad Cow Disease sa tao?
Pinaniniwalaan ng mga dalubhasa na ang sakit na Mad Cow Disease ay dulot ng abnormalidad sa protinang nakikita sa mga cell na kung tawagin prion. Dahil sa abnormalidad na ito, inaatake ng prion ang tissue ng utak at spinal cord ng baka. Pinaniniwalaan din na ang sakit ay naipapasa lamang sa tao kung sakaling makakakain ng karneng baka na kontaminado ng prion mula sa utak nito.
Ano ang mga salik na nakapagpapataas ng posibilidad ng pagkakahawa ng sakit?
Ang sakit ay maaaring makaapekto sa kahit na anong edad. At ang posibilidad ng pagkakahawa nito ay tumataas pa kung sakaling madalas kumain ng karneng baka lalo na sa mga lugar na may napapabalitang kaso ng sakit gaya ng bansang United Kingdom. Tandaan na ang prion ay hindi basta-basta napupuksa tulad ng mga mikrobyo sa pagkain na maaaring mamatay sa pamamagitan ing ilang mga pamamaraan ng preparasyon sa pagkain .
Ano ang mga komplikasyon ng sakit na Mad Cow Disease sa tao?
Ang sakit na ito ay mabagal at progresibo, at unti-unti sinisira ang utak ng taong apektado. Ang pinaka malalalang kondisyon na maaaring kahantungan ng mad cow disease sa tao ay pagkaparalisa, comatose at maging kamatayan.