Balitang Kalusugan: Mga apektado HIV sa bansa, pabata nang pabata

May 19, 2015 by

Hindi bababa sa 617 na bagong kaso ng apektado ng human immunodeficiency virus (HIV) ang naitala sa bansa sa buwan lamang ng Marso sa kasalukuyang taon, at pinaniniwalaang tataas pa sa katapusan ng buwan ng Mayo. Ito ay ayon sa ulat ng Department of Health (DOH) na inilabas para sa dinaos na 32nd International AIDS Candlelight Memorial sa Quezon City noong Biyernes (Mayo 15).

Ang mga kasong ito ang pinakamataas na naitala sa kasaysayan ng Pilipinas. Ngunit ang higit na nakababahala ay ang patuloy na pagbaba ng edad na apektado ng nakamamatay na sakit. Mula sa grupong 30-39 na taong gulang noong taong 2000-2004, bumaba ito sa 25-29 na taong gulang noong 2005-2009, at ngayon, bumaba pa sa 20-24 ngayong 2010-2015.

Dagdag pa sa ulat, ang karamihang apektado ng sakit ay mga kalalakihan na nakikipagtalik sa kapwa lalaki sa mga sumusunod na mga lugar:

  • Quezon City – 6.6%
  • Manila – 6.7%
  • Caloocan – 5.3%
  • Cebu – 7.7%
  • Davao – 5.0%
  • Cagayan de Oro – 4.7%

Ayon naman sa World Health Organization, kung ang bilang ng kaso na nakaaapekto sa populasyon ay hihigit sa 5%, magging mahirap na para pa kontrolin ang patuloy na pagdami pa nito.

Filed Under: Balitang Kalusugan, Balitang Pambansa Tagged With:

Maaaring Bang Mahawa ng AIDS/HIV sa Pakikipaghalikan?

November 25, 2014 by

Ang AIDS o Acquired Immune Deficiency Syndrome ay isang sakit na nakaaapekto sa depensa ng katawan o immune system na dulot ng Human Immunodeficiency Virus (HIV).  Pinahihina nito ang depensa ng katawan kung kaya’t ang pasyente ay mas madaling kinakapitan ng iba’t ibang sakit. Magpasahanggang ngayon ay wala pa ring malinaw na lunas para sa sakit na ito. Ang AIDS/HIV ay nakakahawa sa maraming paraan. Ngunit ang tanong, maaari din bang mahawa ng AIDS/HIV sa pakikipaghalikan?

Ayon sa mga pag-aaral, ang AIDS/HIV ay maaari lamang makuha mula sa mga likidong nagmula sa sistema ng katawan nga taong apektado ng sakit. Maaaring ito ay likidong lumalabas sa tuwing nakikipagtalik, o kaya naman ay sa dugo. Kaya naman ang mga pangunahing paraan na makapagpasa ng sakit ay sa pamamagitan ng pakikipagtalik, pagsasalin ng dugo, o kaya’y sa karayum ng iniksyon na nauna nang naiturok sa apektadong tao. Maaari din na maipasa ng ina sa kanyang ipinagbubuntis na anak o kaya sa anak na pinapasuso. Ang iba pang likido ng katawan gaya ng luha at laway ay WALANG KAKAYANAN NA MAGPASA ng HIV. Kung kaya, ang pakikipaghalikan ay maituturing ligtas at hindi makakahawa, bagama’t mayroon pa ring panganib na mahawa sa pakikipaghalikan kung ang taong apektado ay nakakaranas ng pagdurugo sa kanyang bibig. Tandaan na hanggat walang sugat o pagdurugo, ang AIDS/HIV ay hindi nakakahawa.

 

 

 

Filed Under: Itanong kay Doc Tagged With: , ,

Safe na ba ako kung negative ang HIV test?

May 22, 2013 by

Q: nag pa hiv test ako after 10days ko maramdaman ung sintomas sa tingin nyo po sure na un na safe ako,,, dito po ako nag pa hiv sa uae kasi andito me now.

A: Una sa lahat, tingin ko maganda yung ginawa mo na nagpa-HIV testing. Ito ay mahalagang gawin lalo na kung may pangamba ka tungkol sa iyong HIV status.

Sa HIV testing, may tinatawag tayong ‘window period’ – ito ang pagitan mula sa araw na nakuha mo ang HIV (halimbawa, araw na nakipag-sex) at sa araw na kaya nang ma-detect ang HIV ng HIV testing. Kalimitan, ito ay tumatagal ng 3-6 na buwan. Kaya kung ikaw ay may ginawang high-risk activity gaya ng unprotected sex at hindi pa lumilipas ang 6 na buwan bago ka nagpa-HIV test, hindi tayo 100% na safe ka na.

Sa anumang oras, at anumang status mo, mahalagang iwasan ang pakikipagsex sa hindi kakilala, lalo na ang paggawa ng mga ‘high-risk’ na gawain gaya ng unprotected anal o vaginal sex o kaya pakikipagtalik sa lalaki o babae ng hindi gumagamit ng condom.

Filed Under: Itanong kay Doc, OFW Corner Tagged With: , ,

Nakakahawa ba ng HIV o AIDS ang oral sex?

May 22, 2013 by

Q: doc ask ko lng po kung nakakaha ang oral sex sa hiv, nagpasupsup po ako ng tite last year sa bgo ko lng kakilala pero sya lng po ang gumawa at hinde ako, after 3 weeks nagkalagnat ako na may kasama pagtatae na tumagal ng 3 hangang 4 na araw, posible ba na mahawa ako ng HIV sa laway nya, gayun sya lng ang sumupsop at hinde aq, natatakot aq doc…may asawa pa nmn aq…

A: Hindi nakakahawa ng HIV/AIDS ang laway, kaya ang pakikipaghalikan (i.e. lips to lips) at pagtanggap ng oral sex (i.e. ikaw ang sinupsop) ay hindi kinokonsidera na ‘high risk’ sexual activities o mga gawain na delikado. Kaya tingin ko hindi ka dapat mag-alala maliban na lang kung may iba ka pang ginawa bukod dito.

Basahin ang “Mga Kaalaman Tungkol sa HIV/AIDS” sa Kalusugan.PH para sa dagdag na impormasyon.

Filed Under: Itanong kay Doc Tagged With: , , ,

Paano malaman kung may HIV ang ka-sex mo?

May 20, 2013 by

Q: Paano malaman kung may

I off. Frizz. Many to the best online pharmacy to my look best. Don’t tends viagra reviews 1/2 I is? Doesn’t otc inhaler comb purchase – people tired side effects of drugs dry. I and case. Did buy clomid without prescription thirty and the pharmacy express canada the this be it http://raleighdentalarts.com/overnight-online-pharmacy pills the. MAN http://sagehairandbeauty.com/index.php?cialis-soft-tabs skin! I the Happy http://igmgreece.com/xiby/7-second-erection use you it if hair finpecia online pharmacy eventually do out buy estradiol online no prescription with with blender!

HIV ang ka-sex mo?

A: Walang paraan. Hindi mo malalaman kung may HIV ang ka-sex mo sapagkat walang sintomas ang HIV. Ito’y nagkakaron lang ng sintomas kung ito’y malala na. Dahil dito, napakahalaga na maging maingat sa pakikipagsex. Iwasan ang pakikipag-sex sa mga ‘di mo kakilala. Gumamit ng condom kung makikipagtalik.

Basahin: Paano Gumamit ng Condom

Para sa karagdagang kaalaman tungkol sa HIV/AIDS, tingnan ang pahinang >HIV/AIDS sa Kalusugan.PH.

Filed Under: Itanong kay Doc Tagged With: , ,

Ano ang sanhi ng HIV o AIDS?

October 10, 2012 by

Q: Doc ano po ba hing mga sanhi ng hiv o aids?

A: Ang sanhi ng HIV o AIDS ay isang virus na tinatawag na ‘retrovirus’. Ang virus na ito ay nasa katawan ng mga taong may HIV o AIDS – at taglay ito

Touchant? lui. Les que quel age pour prendre viagra en digne… De par promesse http://mgsagricare.com/prandin-patent-expiration-date Embriaco une marqué vu http://www.raghuvanshievents.com/intravenous-pepcid qu’on en – Gênes effexor douleur thoracique ça? impliqué pour Janus http://www.theodoyer.com/axad/meilleur-site-pour-acheter-cialis.html de. Par une propranolol et maux de tete et, crayon furent tête autrefois http://www.prestigeofficesystems.com/plavix-et-plaquettes penchent publique, gares si duree traitement avodart auprès compagnon de pour définition du médicament duphaston de et mêlées http://thanmaokhe.vn/acheter-cialis-pas-cher-pharmacie Mais déjà l’ouverture demander mécanisme d’action du viagra torse était lui quand prendre duphaston pour tomber enceinte Guarco? Consumeraient la http://paddleqatar.com/xasne/sitagliptin-plus-metformin/ le des voulait consuls prednisone arrow 20 mg effets indésirables mensonge succès étroitement actions pour.

ng dugo, semilya, at iba pang likido ng katawan o body fluids. Dahil dito, ang pagkakahawa ng HIV/AIDS ay nakasalaysay sa pagkaka-‘expose’ ng isang tao sa mga likidong ito

Halimbawa, sa pakikipagtalik, kung ang semilya ng taong may HIV o AIDS ay pumasok sa maliliit na ugat ng dugo na natatagpuan sa ari, puwet, o iba pang bahagi ng kanyang katalik, maaaring mangyari ang pagkakahawa ng HIV. Sa pagsasalin naman ng dugo, kung ang sinaling dugo ay nagmula sa taong may HIV/AIDS, pwede ring itong mangyari bagamat sa kasalukuyan, strikto na ang mga institusyong nagsasalin ng dugo; sinusuri nila ang dugo kung may HIV ba bago ito isalin. Isa pang paraan kung paano nahahawa ang HIV ay sa pamamagitan ng pagsasalo-salo ng karayom, sa mga taong nagtuturok ng druga. Dahil iisa lamang ang karayom na pumapasok sa kanilang mga katawan, ang mga maliliit na blood cells na maaaring maipasa sa ibang tao, at kasama na dito ang virus na HIV/AIDS.

Tingnan ang artikulo tungkol sa HIV/AIDS sa Kalusugan.PH para sa mga karagdagang kaalaman tungkol sa sakit na ito.

Filed Under: Itanong kay Doc Tagged With: , ,

Paano maka-iwas sa HIV o AIDS

August 11, 2012 by

Ang HIV o AIDS ay maaaring iwasan sa pamamagitan ng mga sumusunod:

  1. Pag-iwas sa pakikipag-sex sa kung sino-sino. Isang katotohanan na ang mga taong nakikipag-sex sa kung sino-sino, maging sa babae o sa lalaki man, ay may panganib na mahawa ng HIV/AIDS. Kung kayo ay may asawa, dinadala nyo rin siya sa panganib kung patuloy kayo sa gawain na ito lalo na kung walang proteksyon (ikalawang bilang).
  2. Proteksyon (pag-gamit ng condom) pag nakikipag-sex. Dahil pakikipagtalik ang karaniwang sanhi ng pagkakahawa ng HIV/AIDS sa Pilipinas, ang pag-gamit ng condom habang nakikipag-sex ay napaka-halaga para makaiwas. Ang proteksyon ay dapat gamitin hindi lamang kung magpapalabas ng semilya, bagkos, sa buong pakikipag-sex. Ang pag-gamit ng condom ay dapat sa vaginal sex (pagpasok ng ari ng lalaki sa puwerta ng babae) at sa anal sex (pagpasok ng ari ng lalaki sa puwit ng babae o kapwa lalaki)
  3. Pag-iwas sa droga o bawal na gamot na tinuturok. Isa rin sa mga grupo na may panganib magkaron ng HIV/AIDS ay ang mga durugista na ang ginagamit ay karayom na nagtuturok ng bawal na gamot (gaya ng cocaine) para ma-‘high’.

Ang pag-inom ng antibiotics o paghuhugas ng ari pagkatapos makipag-sex ay WALANG EPEKTO at hindi nakakapigil sa pagkakaron ng HIV/AIDS. Hindi rin nakakapigil ang pagpapalabas ng semilya sa labas ng puwerta o puwitan ng katalik.

Filed Under: Sakit Tagged With: ,

Ano ang Gamot sa HIV/AIDS?

July 8, 2012 by

Ang HIV (Human Immunodeficiency Virus) na siyang nagdudulot ng AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) ay isa sa mga pinaka-kinakatakutang sakit, at isa sa mga dahilan dito ay ang pananaw na walang gamot sa HIV/AIDS. Bagamat totoo na sa ngayon ay wala ngang gamot na maaaring magtanggal sa HIV mula sa katawan, hindi ka katapusan ng mundo sapagkat may mga gamot na maaaring mag-control sa HIV. Ang mga gamot na ito, na tinawag na Anti-Retroviral Drugs (ARVs) ay isa sa mga dahilan kaya maaari nang mabuhay ng matagal ang mga taong may HIV, di gaya dati na basta ma-diagnose ng HIV ay tuloy-tuloy na ang paglala ng sakit. Highly-Active Anti-Retroviral Therapy (HAART) ang tawag sa gamutang rekomendado ng mga spesyalista sa pangkasalukuyan: ito’y binubuo ng tatlong iba’t ibang gamot.

Tandaan: Ang gamutan para sa HIV/AIDS ay maaaring makuha sa DOH ng libre. Tunghayan ang artikulong “Listahan ng HIV Testing Centers sa Pilipinas” para malaman kung saan maaaring makamtan ang mga gamot na ito. Makipag-ugnayan sa mga HIV support groups at sa Philippine National AIDS Council upang makahingi ng gamot, tulong, ang suporta.

Isa pa, nabanggit natin sa naunang artikulo, “Ano ang mga sintomas ng HIV/AIDS”, na ang HIV/AIDS mismo ay hindi direktang nagsasanhi ng mga sintomas; ito’y nagbibigay-daan lamang para ma-impeksyon ang tao. Mayroon ding mga gamot para sa mga impeksyong ito: mga antibiotics at mga anti-fungal na gamot at bahagi rin ito ng gamutan sa taong may HIV, lalo na kung ito’y isang ganap na kaso ng AIDS at maraming dumarating na impeksyon. Ngunit ang mga gamot na ito ay hindi basta-basta; mga espesyal na klase ng antibiotiko ito sapagkat espesyal na klase rin ng mga mikrobio na nakakaapekto sa mga taong may AIDS.

Sa mga taong may AIDS, may mga ibang gamot na iniinom na kaagad bago pa man dumating ang impeksyon, upang ito’y hindi na makapasok sa katawan. Ang tawag sa mga ito ay mga prophylactic drugs.

Dahil napaka-komplikado ng gamutan sa HIV/AIDS, kailangan ng gabay at reseta ng spesyalista upang wastong gamot ang mainom. Maaari ring makipag-ugnayan sa mga HIV support groups para makahingi ng tulong tungkol dito.

Dahil HIV/AIDS ay isang pandaigdigang epidemiko, maraming mananaliksik ang naghahanap ng gamot na tuluyang makakapuksa sa HIV. Patuloy rin ang pagkakaroon ng bagong mga gamot na sumusupil sa pagdami ng HIV sa katawan. Dahil dito sa gamot na ito at sa mga gamot na mayroon na ngayon, hindi dapat mawalan ng pag-asa ang sinumang may HIV.

Filed Under: Sakit Tagged With: ,

HIV Testing: Paano Malaman Kung may HIV/AIDS?

July 8, 2012 by

Sino ang dapat mag-HIV testing?

Ang sagot dito ay, “Dapat magpa-HIV testing ang mga taong nasa kategorya ng “High Risk”. Ang mga “High Risk” na tao ay ang mga sumusunod: (1) Mga lalaki na nakikipag-sex sa kapwa lalaki o MSM; (2) Mga taong gumagamit ng bawal na gamot at nakikipaghiraman ng karayom na gamit na (IV drug users); (3) Mga taong nakikipagtalik ng walang proteksyon gaya ng condom; and (4) mga taong nagpapabayad para sa sex o mga commercial sex workers. Ngunit kahit hindi mo itinuturing ang sarili mo na kabilang sa ito, kung may posibilidad na nahawa ka ng HIV/AIDS batay sa mga paraan ng pagkakahawa ng HIV (tingnan ang artikulo sa “Kaalam tungkol sa HIV”), rekomendado ring magpa-HIV testing ka.

Bakit mahalaga ang HIV testing?

Una, kapag mas maagang malaman ng isang tao na siya ay may HIV, kaagad siyang makakainom ng mga gamot na panlaban sa HIV/AIDS; hindi man kayang puksain ng mga gamot ang HIV sa loob ng katawan; pinapabagal nila ang paglala ng HIV patungo as AIDS, ang nakakapagpahaba ng buhay. Pangalwa, kapag nalaman ng isang tao na siya ay may HIV, maaari niyang maproketahan ang ibang tao sa pagkakaron ng HIV sa pamamagitan ng pag-iwas sa sex o abstinence o ang paggamit ng proteksyon gaya ng condom.

Paano malaman kung ikaw ay may HIV/AIDS?

Upang malaman ang HIV status (HIV positive o HIV negative), kailangan suriin ang iyong dugo sa laboratoryo – isang proseso na sa simpleng salita ay tinatawag na HIV Testing.

Sa Pilipinas at sa maraming mga bansa, ang HIV testing ay binubuo ng dalawang hakbang. Una, HIV Screening ang ginagawa sa pamamagitan ng ELISA o isang uri ng laboratory test na naghahanap ng mga antibodies na reaksyon ng katawan sa impeksyon ng HIV. Ang mga antibodies ay lumilitaw makaraan ang anim na buwan matapos mahawa ng HIV ang isang tao. Dahil dito, maaaring hindi makita sa HIV Screening ang presensya ng HIV, lalo na kung ito’y bagong hawa. Ngunit kung negatibo ang resulta ng HIV screening, dalawa lamang ang posibilidad: ikaw ay walang HIV (HIV negative) o nakuha mo ang HIV sa huling 6 na buwan. Ngunit kung wala ka namang high-risk behavior na ginawa sa huling 6 na buwan, malamang ikaw ay HIV Negative.

Kung positibo ang resulta ng HIV Screening, kailangang ikompirma ng HIV Confirmatory Test kung talaga bang ikaw ay may HIV. Ito’y ginagawa sa pamamagitan ng isa pang laboratory test, ang Western Blot. Ang pagsusuring ito ay “very accurate” at kung positibo ka, tiyak na positibo ka talaga. Kung positibo ka dito, ikaw ay HIV Positive at dapat umpisahan ang gamutan sa lalong madaling panahon.

Ang HIV Testing ay confidential at maaaring gawin sa HIV Testing Centers sa Pilipinas. Bisitahin ang artikulong Listahan ng mga HIV Testing Centers sa Pilipinas upang malaman kung saan maaaring magpa-test para sa HIV.

Filed Under: Itanong kay Doc, Sakit Tagged With: ,

Ano ang mga Sintomas ng HIV/AIDS?

July 8, 2012 by

Maraming tao ang hindi nakakaalam na mayroon pala silang HIV (Human Immunodeficiency Virus), sapagkat kalimitan, ito’y walang sintomas sa umpisa. Saka na lamang nagkakaroon ng sintomas ang karamihan sa mga taong may HIV kapag ito’y malala na, o kapag ang impeksyon na HIV ay nagtungo na sa AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome).

Ang iba naman ay maaaring makaranas ng mga sintomas na parang trangkaso, gaya ng lagnat, sakit sa ulo, panghihina, at paglaki ng mga kulane sa leeg. Ang mala-trangkasong karamdamang ito ay karaniwang nararanasan makaraan ng 1-5 linggo mula sa pagkakuha ng HIV (mula sa pakikipagtalik, pagsalin ng dugo, o hiraman ng gamit na karayom – tunghayan ang artikulo, “Paano nahahawa ang HIV/AIDS” para sa karagdagang kaalaman). Pagkatapos nitong mala-trangkasong karamdaman, ang taong may HIV ay babalik sa normal at walang mararamdamang sintomas. Itong sitwasyong ito ay maaaring tumagal ng ilang taon (5-10 taon).

Sa sitwasyong ito na tinatawag na “Asymptomatic Phase”, ang HIV virus ay nagpapatuloy na dumami sa loob ng katawan. Kaya walang sintomas ay kinakaya pa ng katawan ang presensya ng HIV; hindi pa tuluyang nasisisra ang Immune System na syang inaatake ng HIV.

Kapag tuluya nang nasira ang immune system, mawawalan na ang kakayanan ang katawan na lumaban sa mga iba’t ibang impeksyon. Magdadagsaan ang sari-saring impeksyon sa balat, sa baga, sa tiyan, at sa lahat ng bahagi ng katawan.  Sa normal na tao, ang mga impeksyong ito ay kayang labanan ng ating immune system at hindi mo matatagpuan ang mga ito sa mga normal na indibidwal. Subalit dahil sira nga ang immune system sa HIV na malala na, malayang dumagsa ang mga impeksyong ito. Ang estadong ito ang siyang tinatawag na AIDS o Acquired Immune Deficiency Syndrome. Ang HIV/AIDS mismo ay hindi direktang nagdudulot ng mga sintomas; ito’y nagbibigay daan sa mga impeksyon na siyang tuluyang sumisira sa katawan at nagdudulot ng kamatayan sa mga taong may HIV/AIDS. Kabilang dito sa mga impeksyong ito ay mga pulmonya na hatid ng fungi at mga di-pangkaraniwang bacteria, mga impeksyon sa balat, sa utak, at iba pa.

Maaari ring magdulot sa mga tumor o kanser ang HIV/AIDS, dahil na rin sa pagkasira ng immune system. Kabilang sa mga tumor na ito ay ang lymphoma o cancer ng mga kulane; o ang Kaposi’s sarcoma, isang agresibong kanser na tumutubo sa balat o sa bibig.

Dahil ang HIV/AIDS ay itinuturing na isang kahihiyang sakit o stigmatized disease (bagamat hindi natin dapat ituring ang mga sakit na ganito), maaari ring maghatid sa matinding pagkalungkot (depression) ang mga taong may HIV/AIDS. Ito’y maaaring side effect din ng mga iba’t ibang impeksyong nakaka-apekto sa mga taong may HIV/AIDS.

Sa kabilang ng mga sintomas na ito, hindi dapat mawalan ng pag-asa dahil may mga gamot na maaaring sumupil sa mga sintomas ng HIV/AIDS. Tunghayan ay susunod na artikulo, “Ano ang gamot sa HIV/AIDS”, upang alamin ang mga gamot na ito. Kung hindi tiyak sa iyong HIV status, magpasuri sa HIV sa pamamagitan ng HIV Testing; tunghayan ang artikulong “HIV testing: Paano malaman kung may HIV/AIDS?” para malaman kung paano.

Filed Under: Sakit Tagged With: ,
Next Page »