food Archives - Kalusugan.ph

Sakit na Nakukuha sa Pagkain (Food Borne Disease)

Ang food borne diseases ay tumutukoy sa klasipikasyon ng mga sakit na nakukuha mula sa pagkain. Ito ay binubuo ng mga sakit na dulot ng kontaminasyon ng mga mikrobyo, parasitiko, o kaya’y pagkakahalo ng kemikal o nakalalasong substansya na maaaring makasama sa kalusugan ng tao.

Ang mga pangunahing sintomas na maaaring maranasan kaugnay ng mga sakit na nakuha sa pagkain ay matinding pagtatae at pagsusuka. Ngunit sa kalaunan, maaari itong kumalat sa katawan at magdulot ng mas nakapipinsalang epekto sa ilang mahahalagang bahagi ng katawan gaya ng utak, atay, at puso.

Mga pangunahing sanhi ng sakit na nakukuha sa pagkain

1. Bacteria

Salmonella, Campylobacter, at Enterohaemorrhagic Escherichia coli. Ang grupo ng bacteria na ito ang pangunahing sanhi ng mga sakit na nakukuha mula sa pagkain. Nakaaapekto ito sa milyon-milyong indibidwal sa buong mundo at nagdudulot ng lagnat, pananakit ng ulo, pagtatae, pananakit ng tiyan at pagsusuka. Minsan pa, nagdudulot din ito ng pagkaubos ng tubig sa katawan (dehydration), at maging kamatayan. Karaniwang nakukuha ang mga ito pagkain na hindi naluto nang husto, maduming tubig, at kontaminadong gulay at prutas.
Listeria. Ang listeria ay nakaaapekto naman sa ipinagbubuntis na sanggol o sa bagong silang na sanggol. Isa ito sa mga dahilan ng hindi inaasahang pagkalaglag ng batang ipinagbubuntis o agad na pagkamatay ng bagong silang na sanggol. Nakukuha ito sa mga produktong gatas na hindi napakuluan nang maayos.
Vibrio cholerae. Ito naman ang nagdudulot ng sakit na cholera na may sintomas ng pagsusuka at pagtatae na maaaring humantong sa pagkawala ng tubig sa katawan at kamatayan. Ito ay nakukuha sa maduming suplay ng tubig at pagkain.

2. Virus

Norovirus. Nagdudulot ng pagsusuka, pagtatae, at matinding pananakit ng sikmura ang impeksyon ng norovirus na nakukuha sa mga kontaminadong pagkain.
Hepatitis A Virus. Nakaaapekto naman sa kalusugan ng atay ang impeksyon ng Hepa A virus na nakukuha din sa kontaminadong pagkain.

3. Parasitiko

May ilang uri ng maliliit na parasitiko na maaaring makuha lamang sa pagkain. Kabilang dito ang ilang mga bulate gaya ng Ascaris at maliliit na organismo gaya ng Entamoeba histolytica, at Giardia. Ang mga ito ay karaniwang nakukuha sa hindi lutong pagkain.

4. Prions

Ang prions ay uri ng protina na maaaring makaapekto sa sistema ng katawan kung makakain. Kabilang sa mga sakit na may kaugnayan sa prions ay ang Mad Cow Disease at Creutzfeldt-Jakob Disease

Nakalalasong Kemikal at mga Substansya

Bukod sa mga maliliit na organismo na nakapagdudulot ng sakit sa katawan, maaari ding makaapekto sa kalusugan ang kontaminasyon ng ilang mga kemikal at substansya sa pagkain at inumin.

Natural na lason. May mga kabute, amag, lumot sa tubig at iba pang mga substanysa ang tiyak na makasasama sa kalusugan kung sakaling maihalo sa pagkain. Kabilang din dito pagkakalason ng red tide sa mga tahong at talaba.
Persistent Organic Pollutants (POP). Ang mga substansyang humahalo sa kapaligiran at mga pagkain na sumailalim sa mga ilang mga proseso (halimbawa ay ang pagpepreserba ng mga pagkain) ay maaari ding makasama sa kalusugan sa paglipas ng panahon. Ang pag-ipon nito sa kapaligiran at katawan ng tao ay isa sa mga tintuturong dahil ng paghina ng resistensya, at pagkakaroon ng kanser sa katawan.
Heavy metals. Ang kontaminasyon ng heavy metals gaya ng lead, cadmium, at mercury sa pagkain at inumin ay tiyak din na makasasama sa kalusugan ng tao. Ito’y maaaring makuha sa polusyon sa tubig, hangin, at maging sa lupang pinagtataniman ng mga gulay na kinakain.

Mga pagkain na nakakababa ng cholesterol

October 15, 2014 by docgideon

Mataas ba ang iyong kolesterol? Dahil sa pagkain din nanggagaling ang kolesterol,ang pagkain ng wasto at masustansya ay ang pinakamahalagang paraan upang mapababa ang antas ng kolesterol sa iyong katawan. Basahin ang artikulong ito para sa sampung pagkain na nagpag-aralang nakakatulong na magpababa ng koleserol.

1. Bawang

Ang bawang ay hindi lamang proktesyon sa aswang: Ito’y mabisa rin laban sa kolesterol, at nakakababa din ng presyon ayon sa iba’t ibang pag-aaral. Bagamat hindi tiyak kung ang supplements ng bawang ay pwede ring gamitin, ang sariwang bawang mismo ay rekomendado parin ng maraming doktor. Ang mga benepisyo ng bawang ay isang magandang bonus sapagkat masarap naman talaga itong gawing sangkap sa iba’t ibang pagkain. Idagdag ang bawang sa ulam at gulay.

2. Spinach, malunggay, at iba pang gulay-dahon

Ang mga gulay-dahon gaya ng malunggay ay may mataas na antas ng ‘lutein’, isang kemikal na napag-alamang nakakababa ng LDL cholesterol o “bad cholesterol”. Syempre, bukod sa lutein, madami pang ibang taglay na sustansya ang mga berdeng gulay at ang pinagsasamahang epekto ng mga ito ang dahilan kung bakit natin nirerekomenda ang mga gulay na ito. Ugaliing kumain ng gulay sa tanghalian at hapunan. Kainin ito sa umpisa pa lamang ng kainan. Pinakamabisa ang mga gulay na ito kung sariwa o ilalaga lamang ng kaunti.

3. Tokwa, tofu, taho, soymilk at iba pang pagkaing gawa sa ‘soy’

Ang mga pagkaing gawa sa ‘soy’ o mga ‘soybeans’ ay mataas sa protina at nakakatulong din na magpababa ng kolesterol. Iwasan ang madaming lanais sa pagluluto ng tokwa at tofu, at iwasan din o bawasan ang syrup, gatas, asukal kung kakain ng taho. Sa soy milk naman, piliin ang mga produkto na mababa o walang asukal (unsweetened) at walang dagdag na ibang flavor gaya ng tsokolate o vanilla.

4. Sitaw, bataw, patani, monggo at iba pang ‘beans’

Dahil sa mataas na fiber, ang mga iba’t ibang beans ay nagbibigay ng pakiramdam na busog ka na kaaagad, at dahil dito, nakakatulong na maiwasan ang pagkain ng marami. May mga beans na pwedeng igulay at may mga beans din na pwedeng ihalili sa kanin. Subukan ang iba’t ibang beans at iba’t ibang paraan ng pagluluto!

5. Mga isdang dagat gaya ng tuna at sardinas

Ang pagkkakaron ng omega-3 fatty acids sa mga isdang dagat ay ang dahilan kung bakit nakakababa ang mga ito ng kolesterol. Maski yung mga nasa delata ay pwede din – pero iwasan yung mga may iba’t ibang flavor. Ikompara ang antas ng calories sa iba’t ibang mga produkto. Lalong maganda kung sa halip ng pagkain ng baboy at iba pang karne ay usda na lang ang gagawin mong ulam.

6. Kasuy, pili, at iba pang mga mani o ‘nuts’

Sa halip na memeriendahin mo ang mga matamis na pagkain, kumain na lang ng mani. Subalit dapat hindi din mapasobra ang pagkain sa mga mani sapagkat mataas din sa fats at calories ang mga ito. 20-30 na piraso ng mga mani kada araw ay sapat na para matamo ang mga benepisyong naibibigay ng mga ito sa katawan.

7. Green tea o berdeng tsaa

Hindi masyadong uso sa Pilipinas ang green tea pero ito’y hinihinalang isang dahilan kung bakit mahaba ang buhay ng mga tao sa Japan, kung saan ito’y iniinom ng nakakarami. Madaling nang makabili ngayon ng green tea sa mga supermarket. Ugaliing uminom nito tuwing umaga, o kahit anong oras araw-araw. Mataas sa antioxidants at ibang sustansya ang green tea. Piliin ang green tea na walang halong asukal o pampatamis. Sa una, maaaring matabang ito para sayo ngunit kapag nasanay ka, masasarapan ka din sa lasa nito.