Paano makaiwas sa sakit sa bato o kidney disease?

November 10, 2014 by

Narito ang ilan pang karagdagang mga payo para maka-iwas sa pagkakaron ng sakit sa bato. Kahit na ikaw na na-diagnose na may sakit sa bato, dapat paring gawin ang mga bagay na ito para mapagal ang paglala ng sakit:

Pagtigil sa paninigarilyo at pagbabawas sa pag-inom ng alak

Dahil ang paninigarilyo ay maraming masamang epekto sa katawan, ang pagtigil sa bisyong ito ay malaki ang benepisyo sa mga may sakit sa bato. Ang totoo, ayon sa ilang pag-aaral ay mas napapasama ng paninigarilyo ang sakit sa bato. Ang pag-inom ng alak ay dapat ding bawasan o tigilan.

Pagkain ng mababa ang asin o hindi maalat

Rekomendado para sa mga may sakit sa bato na 6 grams lamang ng asin ang makokomsumo sa isang araw. Iwasan ang mga pagkain na maaalat gaya ng mga pagkain na madaming toyo at patis, daing at tuyo, mga keso at cheese spread, mga seasoning at flavouring na artipisyal, mga karne, at iba pa.

Pagkain ng mababa sa saturated fat (taba)

Ang saturated fat ay ang uri ng taba na pinaka-nakakasama sa katawan kung nasobrahan. Kabilang sa mga pagkain na mataas sa saturated fat ay ang mga karne, mantekilya, keso, mga biscuit, mga junk food at iba pang tsitsirya, at iba pa. Sa halip na kumain ng mga ito, mas magandang kumain ng mga pagkain na mataas sa unsaturated fat gaya ng avocado, mga isdang dagat gaya ng salmon at tuna, mga mani at buto, at pag-gamit ng olive oil o sunflower oil sa halip na corn oil.

Pag-eehersisyo ng regular

Ayon sa maraming pag-aaral, ang pag-eehersisyo ng limang beses sa isang linggo, ng 30 minuto hanggang 1 oras kada ehersisyo, ay malaki ang maitutulong para mapababa ang blood pressure (presyon ng dugo) at mapabagal o mapahinto ang sakit sa bato.

Filed Under: Prebensyon at Pag-iwas, Sakit Tagged With: , , , ,

Ano ang gamot sa sakit sa bato o kidney disease?

November 10, 2014 by

Anong mga gamot ang maaaring inumin para sa sakit sa bato?

Ang layunin ng paggagamot sa sakit ng bato ay mapahinto o mapabagal ang paglala ng sakit, at isa sa mahalagang bahagi nito ay ang pagkontrola ng altapresyon o mataas na blood pressure. Depende sa kanilang blood pressure, ang mga pasyente na may sakit sa bato ay maaaring resetahan ng mga gamot na pampababa ng blood pressure gaya ng Captopril o Losartan (marami pang iba; hayaang ang doktor ang magreseta ng mga gamot na ito at kung gaanong kadalas o kung ilang miligrama).

Bukod sa mga gamot laban sa high blood maaari ring magbigay ng mga gamot na pampaihi (diuretic) lalo kung may pamamanas, at gamot na pampababa ng kolesterol kung mataas ang koesterol. At kung ang sakit sa bato ay isang komplikasyon ng diabetes, bahagi din sa paggagamot ang paggagamot ng diabetes o anumang sakit.

Dagdag sa mga gamot nito ang mga vitamins at minerals na maaaring mabawasan dahil sa sakit sa bato. Kabilang dito ang Vitamin D, Iron, at Phosphate. Ang mga ito ay pawang naka-depende kung gaanong kalala ang sakit at ang inyong doktor ang makakapagsabi kung alin sa mga ito ang dapat inumin.

Bukod sa gamot, ano pa ang dapat gawin para malunasan ang sakit sa bato?

Ang mga sumusunod ay dapat gawin ng mga pasyenteng may chronic kidney disease upang maiwasan ito o mapabagal ang paglala:

  • Pagtigil sa paninigarilyo
  • Pagtigil o agbabawas sa pag-inom ng alak
  • Pagkain ng masustansya, hindi maalat, at mababa sa taba
  • Pagkain ng prutas at gulay araw-araw
  • Pag-eehersisyo ng hindi kukulangin ng 5 beses kada linggo
  • Pagbabawas ng timbang kung ikaw ay obese o overweight
Filed Under: Sakit Tagged With: , , , ,

Paano malaman kung may sakit sa bato o kidney disease?

November 10, 2014 by

Kung may mga sintomas ng sakit sa bato, isa sa mahalagang pagsusuri na ipapagawa ng doktor ay ang blood chemistry, o pagtingin ng isang sample ng dugo para makita ang iba’t ibang kemikal na nadoon – kung normal ba ang mga antas nila. Partikular na mahalaga ang sukat ng creatinine. Ang normal na sukat ng creatinine ay 0.6 hanggang 1.2 milligrams (mg) per deciliter (dL) sa mga kalalakihan at 0.5 hanggang 1.1 mg/dL sa mga kababaihan. Kung mataas ang creatinine, nangangahulugan na maaaring may diprensya ang bato – bagamat hindi pwedeng ito lamang ang gawing basihan para masabing may problema nga ang bato. Ang BUN o blood urea nitrogen ay isa ring sukat na mahalagang tingnan. Basi sa creatinine, maaaring ma-compute ang glomerular filtration rate (GFR) na siyang sukat ng kakayanan ng mga bato na salain ang mga dumi ng katawan.

Bukod sa blood test na ito, ang urinalysis o pagsusuri ng ihi ay mahalaga rin upang makita kung may protina o dugo sa ihi. Minsan, sinusukat din ang dami ng ihi sa loob ng 24 na oras upang makita kung gumagana ba ng maayos ang mga bato.

Sa ilang mga kaso ng sakit sa bato, mahalagang makita kung ano ang itsura ng mga bato at para dito, isang mabisang paraan ay ang paggamit ng ultrasound. Kung malala na ang sakit sa bato, maaaring mag-iba ang hugis ng bato at magmukhang kulubot. Bukod sa ultrasound, pwede ring CT scan ang ipagawa para masilip ang mga bato.

Filed Under: Sakit Tagged With: , , , ,

Ano ang mga sintomas ng sakit sa bato o kidney disease?

November 10, 2014 by

Gaya ng maraming kondisyon, sa umpisa ng sakit ng bato ay maaaring wala itong sintomas at sa laboratoryo lamang makita ang diprensya. Subalit kapag ito ay naging mas malala, maaaring magkaron ng mga sintomas gaya ng:

  • Pagbabawas ng timbang o pamamayat
  • Pamamanas sa paa at kamay
  • Hapo o hirap sa paghinga
  • Pagbabago sa kulay at lapot ng ihi
  • Balisawsaw, ihi ng ihi lalo na sa gain
  • Pangangati
  • Pamumulikat ng madalas
  • Para sa mga lalaki, hirap patigasin ang ari (erectile dysfunction)

    • Muli, hindi lahat ng mga sintomas na ito ay maaaring maranasan ng taong may sakit sa bato, at ang pagkakaron ng mga iba ay hindi rin nangangahulugan ng pagkakaron ng sakit sa bato. Magpatingin sa doktor para masuri ang iyong kondisyon kung nararamdaman mo ang anuman sa mga ito.

Filed Under: Sakit Tagged With: , , , ,

Mga kaalaman tungkol sa sakit sa bato o kidney disease

November 10, 2014 by

kidney

Ano ang sakit sa bato

Ang mga sakit sa bato (Ingles: kidney disease o kidney problem) ay mga karamdaman na nakaka-apekto sa bato (kidney) na siyang responsable sa pagsasala (filtration) ng iba’t ibang bagay na dumadaan sa katawan. Ang tubig at ang mga bagay na kailangan nang ilabas ng katawan na nasasala ng bato ay nakokolekta sa pantog at nilalabas ng ating katawan bilang ihi. Dahil sa mahalagang papel nito, anumang kondisyon na nakaaapekto sa bato ay maaaring ding makaapekto sa buong katawan. Gayun din naman, anumang kondisyon sa katawan, gaya ng diabetes, ay maaari ding makaapekto sa bato.

Bagamat maraming uri ng sakit sa bato, isang kondisyon na tinatawag na ‘chronic kidney disease’ ang karaniwang tinutukoy kapag sinabing ‘sakit sa bato’. Ang ibig sabihin ng chronic kidney disease ay hindi na magampanan ng mga bato ang kanilang lapel na pagsasala ng mga dumi sa katawan. Dahil dito, maaaring tumaas ang antas ng mga dumi sa dugo at maging sanhi ng high blood, pagiging sakitin, at marami pang ibang komplikasyon. Kapag hindi na talaga kaya ng mga bato na gampanan ang kanilang lapel, dito papasok ang tinatawag na dialysis, kung saan makina ang gumagawa ng tungkulin ng mga kidney – o kaya naman kidney transplant o pag-aalis ng sirang kidney at paglalagay ng bagong kidney mula sa ibang tao sa pamamagitan ng isang operasyon.

Gaanong kalaganap ang sakit sa bato o kidney disease?

Ang chronic kidney disease ay pang-9 sa pinakakaraniwang na sanhi ng pagkamay sa Pilipinas, at ito’y nakaka-apekto sa 1 sa 10 sa mga nakakatandang Pilipino.

Ano ang sanhi ng sakit sa bato?

Diabetes at high blood ang dalawang pinakamadalas na sanhi ng pagkakaron ng sakit sa bago o chronic kidney disease. Ang mga ibang karamdaman sa katawan gaya ng lupus ay maaari ding maka-apekto sa bato.Bukod dito, may iba pang mas madalang na sanhi gaya ng mga kondisyon na namamana (genetic) gaya ng polycystic kidney diease, pagkasira ng bato dahil sa matagalang pag-inom ng mga steroids, at diprensya sa pagkakabuo ng mga bato noong nasa sinapupunan pa lamang ang pasyente.

Anong ibig-sabihin ng mga stages ng Chronic Kidney Disease?

May limang stage ng Chronic Kidney Disease, depending sa antas ng kakulangan ng bato na gumana bilang tagasala ng katawan. Kapag Stage I at Stage II Chronic Kidney Disease, nangangahulugan na hindi pa grabe ang problema at maaaring sa laboratoryo pa lamang makita na problema at wala pang sintomas na maramdaman. Kapag Stage III at Stage IV, mas apektado na ang mga bato. Kapag Stage V naman, ibig-sabihin ay halos hindi na talaga gumagana ang kidney at kinakailangan nang i-dialysis o palitan ang kidney sa pamamagitan ng kidney transplant.

Filed Under: Sakit Tagged With: , ,