Paano makaiwas sa Meningococcemia?

Ang mainam na paraan ng pag-iwas sa sakit Meningococcemia ay ang paggamit ng mga pang-iwas na mga gamot at ilang mga bakuna. Bagaman hindi sakop ng bakunang Meningococcal conjugate vaccine ang lahat ng uri ng mga bacteria na meningococcus, makatutulong pa rin ito na makaiwas sa mabilis na pagkakahawa sa sakit. Kadalasang binibigay ito sa edad na 11 o 12, at pinapalakas pa ng booster na bakuna sa edad na 16. Mabuting kumonsulta sa doktor para makakuha ng bakunang ito.

Bukod sa pagpapabakuna, makatutulong din ang pag-iwas mismo sa mga lugar na maaring mapagkunan ng bacteria, at ang pagpapanatiling malinis sa sarili at ng kapaligirian. Narito ang ilang mga hakbang na makatutulong rin sa pag-iwas sa sakit:

  • Umiwas sa mga matataong lugar
  • Iwasan ang malapitang makikisalamuha sa taong may sakit na meningococcemia
  • Palakasin ang resistensya ng katawan sa pamamagitan ng pagkain ng masusustansyang pagkain, at regular na pag-eehersisyo
  • Ugaliin ang paglilinis at pag-disinfect sa bahay at mga kagamitan
  • Huwag gagamit ng mga bagay na ginamit ng taong apektado ng sakit
  • Ugaliin ang paghuhugas ng kamay gamit ang sabon at tubig.

Ano ang gamot sa Meningococcemia?

Kung ang sakit ay matutukoy nang maaaga, malaki ang posibilidad na magamot at malampasan ang sakit. Kadalasan ay nadadala ito sa paggagamot gamit ang mga iba’t ibang uri ng penicillin, at chloramphenicol naman kung may allergy sa penicillin. Ngunti kung ang impeksyon ay malala at kumalat na sa katawan, ito ay mangangailangan na ng agarang paggagamot (medikal emergency). Ang pasyente ay agad na dinadala sa intensive care unit o ICU ng ospital kung saan ang pasyente ay matututukan.

Ang paggagamot sa pasyenteng may menigococcemia sa binubuo ng sumusunod:

  • Agad na pagbibigay ng malalakas na antibiotic na pinapadaan sa ugat o intravenous (IV)
  • Suporta sa paghinga
  • Gamot na tutulong sa pamumuo ng dugo at pagdaragdag ng mga nawalang platelets
  • Pagdaragdag ng tubig sa katawan na pinapadaan din sa ugat o intravenous
  • Gamot para sa mababang presyon ng dugo
  • Pangangalaga sa mga sugat sa katawan

 

Paano malaman kung may Meningococcemia?

Ang pagtukoy sa sakit na meningococcemia ay kadalasang isinasagawa sa pamamagitan pag-aaral sa dugo at dura na mula sa baga (sputum) sa laboratorio. Tinutukoy dito kung may presensya ng bacteria na Neisseria meningitidis na siyang nagsasanhi ng meningococcemia. Maaari din itong matukoy mula sa pagsusuri sa spinal fluid, sa mga sugat sa balat, pati na rin sa ihi ng pasyente.

Ano ang mga sintomas ng Meningococcemia?

Sa simula ng pagkakasakit, ang taong may sakit na meningococcemia ay maaaring dumanas ng mga sintomas gaya ng sumusunod:

  • Mataas na lagnat
  • Pananakit ng ulo
  • Ubo
  • Sore throat
  • Pananakit ng mga kalamnan
  • Pagiging iritable
  • Pagsusuka
  • Tuldok-tuldok na rashes na karamihan ay nasa binti

Kinalaunan, ang mga sintomas ay maaaring lumala o madagdagan pa. Narito ang mga sintomas na maaari ding maranasan sa mas malalang kondisyon ng meningococcemia:

  • Matinding pagsusugat sa balat na maaaring humantong din sa pagkamatay (gangrene) ng bahaging ito.
  • Pabago-bago o paghina ng mga Vital Signs
  • Pagdedelrio
  • Paglawak ng mga rashes sa katawan na humahantong din sa pagkamatay ng bahaging ito.

Kailan dapat magpatingin sa doktor?

Agad na magpatingin sa pagamutan kung makaranas ng mga sintomas na nabanggit lalo na kung kakagaling pa lamang sa lugar na may bali-balitang pagkalat ngsakit na meningococcemia. Makabubuti rin na kumonsulta sa doktor kung biglang dumanas ng matinding lagnat sa loob ng 10 araw ng pagbisita sa lugar na may mga kaso ng sakit.

Mga kaalaman tungkol sa Meningococcemia

Ang sakit na meningococcemia ay isang malalang sakit na dulot ng impeksyon ng bacteria sa itaas na bahagi ng daluyan ng paghinga (upper respiratory tract) at sa daluyan ng dugo (blood stream). Ito ay maaaring makamatay kung mapapabayaan. Sa simula, ang bacteria ay maaaring manirahan sa itaas na bahagi ng daluyan ng paghinga (loob ng ilong at lalamunan) nang walang pinapakitang anumang karamdaman o sintomas, ngunit kinalaunan kung ito ay makapasok sa daluyan ng dugo, maaaring magsisimula na ang pagkakaroon ng mga sakit.

Gaano kalaganap ang sakit na Meningococcemia?

Ang sakit na ito ay kalat sa buong mundo at maaaring naiiba-iba ang uri depende kung saang bansa ito nakakaapekto. May mga uri ng meningococcal infection sa mga bansang nasa gitang Africa, mayroon din sa mga bansang China at Russia. At ang iba pa ay nasa mga bansang nasa Hilagang Amerika.

Sa Pilipinas, nagkaroon din ng ilang mga kaso ng pagkakasakit nito noong taong 2004 at 2005 sa lugar na Baguio at mga karatig na bayan sa Cordillera Region, na humantong sa kamatayang ng halos 50 na katao. Ang huling kaso ay naganap sa North Cotabato na ikinamatay din ng isa noong 2008.

Ano ang sanhi ng Meningococcemia?

Ang meningococcemia ay dulot ng impeksyon ng bacteria na Neisseria meningitidis. Ito ay nakukuha mula sa mga maliliit na patak o droplets mula sa bibig at ilong ng taong may sakit. Maari din itong makuha mula sa ubo, bahing, pakikipaghalikan, at iba pang malapitang pakikisalamuha sa taong may sakit.

Ano ang mga salik na nakapagpapataas ng posibilidad ng pagkakahawa ng sakit?

Ang pagkakaroon ng malapitang pakikisalamuha sa taong apektado ng sakit ang pangunahing salik na nakapagpapataas ng panganib ng pagkakahawa nito. Tumataas din ang posibilidad pagkakaroon ng sakit kung magtutungo sa mga lugar na napapabalitang may kaso nito.

Ano ang mga komplikasyon ng sakit na meningococcemia?

Maaaring magdulot ng ilang mas seryosong kondisyon ang pagkakasakit ng meningococcemia. Kabilang dito ang mga sumusunod:

  • Arthritis
  • Pagkamatay at pagkabulok (gangrene) ng ilang bahagi ng katawan na hindi nararating ng dugo.
  • Pamamaga ng mga daluyan ng dugo dahil sa impeksyon
  • Impeksyon sa puso
  • Pagkasira ng adrenal glands

Paano makaiwas sa diphtheria?

Ang pinakamainam na paraan ng pag-iwas sa sakit na diphtheria ay ang pagkakaroon ng bagong bakuna para sa sakit. Ang bakuna para sa diptheria ay kadalsang binibigay kasabay ng ibang bakuna para sa tetanus at pertussis. Tinatawag na DPT vaccine ang bakunang ito na karaniwang binibigay sa mga sanggol ng 3 beses, mula 6 weeks, 10 weeks, at 14 weeks. Maaari lamang makaranas ng ilang side effects sa pagpapabakuna ng DPT gaya ng katamtamang lagnat, panghihina at pagkaantok.

Pagkatapos ng inisyal na bakuna sa sanggol, inirerekomenda rin na mabigyan ang mga indibidwal ng booster shot ng bakuna laban sa diphtheria. Ito ay maaaring ibigay sa edad na 12 na taon, at ang mga susunod na turok ay pagkatapos ng 10 taon. Ang pangangailan sa bakunang ito ay humihigit kung magtutungo sa mga lugar na napapabalitang may kaso ng diphtheria.

Ano ang gamot sa Diphtheria?

Ang paggagamot sa sakit na diphtheria ay binubuo ng dalawang bahagi: 1. ang paggagamot sa lason ng bacteria, 2. pagpatay sa mga bacteria.

  1. Gamot na antitoxin o pantagal lason. Agad na binibigyan ng mga doktor ang pasyente na sinususpetsahan na may diphtheria. Ito ay itinuturok sa pasyente upang mawalan ng epekto ang lason na umiikot sa katawan.
  2. Mga antibiotic. Binibigyan din ng antibiotic, tulad ng penicillin at erythromycin, ang ang mga pasyenteng may diphtheria upang patayin ang mga bacteria na nagdudulot ng sakit. Sa pamamagitan din ng gamot na ito, nababawasan ang panahon na makakahawa ang sakit.

Ang mga pasyenteng ginagamot sa sakit na diphtheria ay kinakailangang manatili sa ospital sa buong haba ng panahon na sila ay may sakit. Maaari silang ihiwalay sa ibang mga pasyente at ipasok sa intensive care unit o ICU upang maiwasang makahawa.

Tinatanggal din ng doktor ang makapal na patong ng memebrane sa lalamunan ng pasyente lalo na kung nagiging sagabal ito sa paghinga.

 

Paano malaman kung may Diphtheria?

Madaling natutukoy ng mga doktor ang pagkakaroon ng sakit na diphtheria sa pagkakaroon ng sore throat at mala-abong kulay na makapal na patong o membrane sa lalamunan. Ngunit upang makatiyak, maaaring kumuha ng sample mula sa membrane sa lalamunan at suriin sa laboratoryo. Kung mag-positibo sa bacteria na Corynebacterium diphtheria, sigurado na ang pagkakaroon ng sakit.

Ano ang mga sintomas ng Diphtheria?

Ang mga sintomas at senyales na kaugnay ng sakit na diphtheria ay maaaring maranasan matapos ang 2 hanggang 5 araw mula sa pagkakahawa sa sakit. Narito ang mga sintomas na maaaring maranasan:

  • Makapal, at mala-abong patong o membrane sa lalamunan
  • Pananakit ng lalamunan o sore throat
  • Pamamaga ng mga kulani sa leeg
  • Hirap sa paghinga
  • Pagtulo ng sipon
  • Lagnat
  • Bigat ng pakiramdam

Minsan pa, ang sakit na diphtheria ay maaaring makaapekto sa balat. Ang kondisyong ito ay tinatawag na cutaneous diphtheria. Dahil dito, maaaring maranasang ang mga sumusunod naman na mga sintomas:

  • Pananakit sa balat
  • Pamumula ng balat
  • Pamamaga ng balat
  • Pagsusugat na may kasamang makapal na mala-abong patong

Kailan dapat magpatingin sa doktor?

Kaagad na magpatingin sa doktor, o dalhin sa doktor ang inyong anak, kung may suspetsa na may sakit na diphtheria, lalo na kung hindi siguradong may sapat na bakuna laban sa sakit.

Kaalaman tungkol sa sakit na Diphtheria

Ang diphtheria ay isang sakit na dulot ng matinding impeksyon ng bacteria sa mga lining sa loob na bahagi ng ilong at lalamunan. Dahil dito, ang pasyente ay makararanas ng pananakit ng lalamunan o sore throat, lagnat, panghihina, at pamamaga sa lalamunan. Ang sakit na ito ay natutukoy sa pagkakaroon ng makapal na patong o membrane sa lalamunan na may mala-abong kulay. Ang makapal na patong na ito ay nabuo mula sa mga namatay na cells, namumuong bacteria at iba pang mga substansya na dulot ng lason ng Corynebacterium diptheria, ang bacteria na sanhi ng sakit.

Gaano kalaganap ang sakit na Diphtheria sa Pilipinas?

Dahil sa pagkakaroon ng bakuna sa sakit na ito na isa sa mga unang binibigay sa mga sanggol, ang kaso ng pagkakasakit nito ay bibihira na lamang sa Pilipinas.

Ano ang sanhi ng Diphtheria?

Ang sakit na diphtheria ay dulot ng impeksyon ng bacteria na Corynebacterium diphtheria. Ito ay nakukuha mula sa maliliit na patak mula sa hininga, bahing o pag-ubo ng mga taong apektado ng sakit na ito. Minsan, ang sakit ay maaari ring makuha sa mga bagay na nahawakan ng taong may sakit at nakontamina ng bacteria gaya ng tissue, tuwalya, baso at iba pa.

Ano ang mga salik na maaaring makapagpataas na panganib ng pagkakasakit ng Diphtheria?

Ang panganib ng pagkakasakit ng diphtheria ay maaaring tumaas dahil sa mga sumusunod na salik:

  • Kawalan ng bakuna laban sa diphtheria
  • Pananatili ng matagal sa mga masisikip at mataong lugar na walang kalinisan
  • Pagtungo sa mga lugar na napapabalitang may kaso ng diphtheria

Ano ang mga komplikasyon ng pagkakasakit ng Diphtheria?

Kung ang sakit na diphtheria ay mapapabayaan at hindi gagamutin, maaari itong humantong sa mga mas serysong kondisyon. Narito ang ilan sa mga komplikasyon na maaaring maransan dahil sa napabayaan diphtheria:

  • Problema sa paghinga. Ang pagkakaroon ng makapal na patong sa lalamunan na dulot ng sakit ay maaaring makaharang sa daluyan ng paghinga. Dahil dito, maaaring magkaroon ng problema sa paghinga ang pasyente
  • Pinsala sa puso. Ang lason na dulot ng bacteria ay maaaring umabot sa puso at makaapekto dito. Ang bacteria na sumama sa dugo at umagos hanggang sa puso ay maaaring magdulot ng pamamaga sa kalamnan ng puso at magdulot ng abndormalidad sa maayos na paggana nito. Kung mapapabayaan, maaari itong makamatay.
  • Pinsala sa mga nerve. Maaari rin itong makaapekto sa mga nerve sa katawan lalo na sa mga nerve malapit sa lalamunan, kung saan maaaring makaapekto sa paglunok. Minsan ay maaari din itong umabot sa mga nerves sa mga braso kung kaya maaaring manghina ang mga kalamnan dito dahil sa sakit.

Ang mga komplikasyong ito ay madali namang malagpasan kung magagamot lamang ng maayos ang impeksyon.