Mga karaniwang sakit sa balat na dulot ng impeksyon ng fungi

December 7, 2015 by

Ang pagkakaroon ng sakit sa balat na dulot ng impeksyon ng fungi ay isa sa mga pinakakaraniwang kondisyon sa balat na nararanasang ng tao saanmang parte ng mundo. Ito ay kadalasang natutukoy sa pagkakaroon ng makakati at patse-patseng marka sa apektadong bahagi ng balat. Ang mga sakit sa balat na dulot ng fungi ay may iba’t ibang uri, depende sa lokasyon ng impeksyon at klase ng fungi na nagdudulot ng sakit. Bagaman nakapagdudulot ng sobrang kati, hapdi, hindi komportableng pakiramdam o kaya ay hindi kaaya-ayang itsura, madalas ay nagagamot pa rin ito sa tulong ng mga anti-fungal na gamot sa balat.

Ilan sa mga pangkaraniwang sakit na nararansan ng mga Pinoy ay ang sumusunod:

1. Alipunga

Ang alipunga, o athelete’s foot (tinea pedis), ay ang impeksyon ng fungi sa balat sa paa. Ito ay nagdudulot ng pangangati, pagsusugat, pamumula, at pamamalat sa balat sa paa, partikular sa pagitan ng mga daliri nito. Minsan pa, may kaakibat din itong pamamaho sa bahagi ng paa. Nakukuha ang fungi sa maruruming palikuran at maduming sapatos na ginamit ng taong may alipunga. Mabilis itong kumalat kung ang paa ay palaging mamasa-masa. Maaari naman itong magamot sa tulong ng ilang anti-fungal cream na pinapahid sa apektadong lugar.

2. Hadhad

Ang hadhad, o jock itch (tinea cruris), ay ang napakakating impeksyon ng fungi sa mga singit-singit ng hita, puwet, at palibot ng ari.  Ito ay nakakahawa lalo na kung madidikit sa apektadong balat o kaya ay gumamit ng bagay na nadikitan ng fungi tulad ng salawal. Maaari din itong magamot sa tulong ng ilang anti-fungal cream na pinapahid sa apektadong lugar.

3. Buni

Ang buni naman o ringworm (tinea corporis) ay ang bilog na patse na makikita saan mang bahagi ng katawan. Kadalasang nagsisimula ito sa maliit lamang na bilog at lumalawak habang tumatagal. Ito rin ay nakapagdudulot ng sobrang pangangati sa apektadong bahagi ng katawan. Maaari din itong makahawa kung madidikit sa balat na apektado nito.

4. An-an

Ang an-an ay isa ring pangkaraniwang sakit sa balat na dulot ng isang uri ng fungi na kung tawagin ay Malassezia furfur, isang fungi na natural na naninirahan sa balat ng tao. Kaiba sa paniniwala ng marami, ito ay hindi nakakahawa, bagkus ay kusang lumilitaw at nagdudulot ng sakit kung magkakaroon ng pagkakataon. Kung sakali man, nagdudulot ito ng pag-iba sa natural na kulay ng balat, kadalasa’y nagkakaroon ng puti-puting patse na kumakalat o lumalawak ang sakop sa balat.

5. Candidiasis

Ang candidiasis ay tumutukoy sa sakit sa balat na dulot ng impeksyon ng fungi na Candida albicans. Maaari silang makaapekto sa balat, kuko, paligid ng bibig, dila at maging sa loob ng katawan sa daluyan ng pagkain. Maaari din itong makaapekto sa ari ng babae at lalaki. Nakapagdudulot ito ng pangangati, pamumula at pamamalat o pagkakaliskis sa apektadong bahagi ng katawan.  Ang paggagamot ay depende sa bahagi ng katawan na apektado ng impeksyon.

6. Iba pang impeksyon ng fungi sa katawan

Maaari ding maapektohan ng fungi ang ilan pang bahagi ng katawan gaya ng: sa anit (tinea capitis) kung saan nagdudulot ng matinding pagbabalakubak; sa mukha (tinea faciei) na nagdudulot ng pagkakaliskis at mala-mapa na marka; sa mga kamay (tinea manuum) na nagdudulot din ng pamamalat at pagkakaliskis; sa mga kuko (tinea unguium) na nagdudulot naman ng paninilaw at pangangapal. Ang mga ito ay magagamot ng iba’t ibang anti-fungal na gamot depende sa bahagi ng katawan na apektado ng sakit.

 

Filed Under: Buhay Sigla, Prebensyon at Pag-iwas, Sakit

Kaalaman tungkol sa hirap sa pagpigil ng ihi o urinary incontinence

November 1, 2015 by

Ang urinary incontinence o hirap sa pagpipigil ng ihi ay isang pangkaraniwang kondisyon kung saan ang abilidad ng pantog na kontrolin ang paglabas ng ihi ay pumapalya. Dahil dito, bigla-bigla na lang tumutulo ang ihi at maaaring maging sanhi ng kahihiyan para sa taong nakakaranas nito.

Ano ang mga sanhi ng urinary incontinence?

Tandaan na ang pagkakaranas ng hirap sa pagpigil ng ihi ay hindi isang sakit, bagkus ay sintomas ng isang mas malalang kondisyon. Ang sumusuod ay ilan lamang sa mga pangunahing salik na nakakaapekto sa abilidad ng pantog na kontrolin ang pag-agos ng ihi.

  • Mga inumin at pagkain na nakakapagparami ng laman ng pantog:
    • alak
    • inuming may caffein (kape at energy drinks)
    • tsaa
    • soda
    • mga gamot sa altapresyon
    • vitamin supplement
  • Mga karamdaman na nakakaapekto sa daluyan ng ihi:
    • urinary tract infection (UTI)
    • constipation o pagtitibi

Ang kondisyong urinary incontinence ay maaari ding magtagal kung dumaranas ng sumusunod na kondisyon:

  • Pagbubuntis
  • Panganganak
  • Katandaan
  • Paglaki ng prostata
  • Kanser sa prostata
  • obstraksyon o tumor
  • Sakit na nakakaapekto sa sistemang neurologikal.

Ano ang mga salik na nakakaapekto sa pagkakaroon ng ganitong kondisyon?

Ang posibilidad ng pagkakaranas ng urinary incontinence ay naiiba-iba depende sa mga kondisyon na nararanasan ng isang indibidwal. Kabilang dito ang mga sumusunod:

  • Pagiging babae. Higit na mas mataas ang posibilidad ng pagkakaranas ng incontinence sa mga kababaihan dahil sa mga kondisyon na tanging sila lang ang nakakaranas gaya na lang ng pagbubuntis, panganganak, at menopause. Ngunit alalahanin na hindi ligtas ang mga kalalakihan sa pagkakaroon nito.
  • Katandaan. Sa pagtanda ng isang indibidwal, ang mga kalamnan na tumutulong sa pagkontrol ng ihi ay naaapektohan din. Ito ay humahantong sa incontinence.
  • Sobrang timbang. Ang katabaan ng katawan partikular sa bahaging nakapaligid sa pantog ay nakadaragdag ng pressure sa pantog kung kayat madaling lumabas ang ihi.

Ano ang mga komplikasyon na maaaring maranasan sa pagkakaroon ng urinary incontinence?

Maaaring makaranas ng mas nakakabahalang komplikasyon ang pagkakaranas ng hirap sa pagpigil.

  • Iritasyon sa balat. Dahil sa hindi makontrol na paglabas ng ihi, maaaring mababad sa ihi ang balat sa ibabang bahagi ng katawan. Ito ay hahantong sa iritasyon sa balat na may sintomas na rashes, pamumula at pamamantal.
  • Urinary Tract Infection. Dahil hindi naman madalas nahuhugasan ang madalas at walang kontrol na paglabas ng ihi, maaari ding pag-ugatan ng impeksyon sa daluyan ng ihi ang ganitong kondisyon.
  • Kumpyansa sa sarili. Ang biglaang pag-ihi lalo na sa pampublikong lugar ay kadalasang pinagmumulan ng kahihiyan at pagkawala ng kumpyansa sa sarili.

Kailan dapat magpatingin sa doktor?

Nararapat lamang na magpatingin na sa doktor kung sa tingin niyo ay:

  • Dumaranas na ng komplikasyon mula sa kondisyon ito.
  • Nahihirapan nang makakilos at makisalamuha sa lipnang ginagawalawa.
  • Naaapektohan na ang pagiging produktibo sa trabaho, pamilya at iba pang aspeto ng buhay.

 

 

 

 

 

Filed Under: Sakit

Mga karaniwang sakit sa balat na nararanasan ng mga Pilipino

September 21, 2015 by

Ang pagkakaroon ng mga sakit sa balat ay karaniwang nararanasan lalo na kung nalalantad ang balat sa iba’t ibang uri ng mikrobyo, fungi at parasitiko na siyang sanhi ng mga ito. Dahil sa mga sakit na ito, maaaring makaranas ng pangangati, pagsusugat, pamamaga, pamumula, at matinding iritasyon sa balat. Mabuti na lamang, nariyan ang maraming uri ng antifungal, antibacterial, at anti-inflammatory na cream at ointment na mahusay para sa mga ganitong uri ng kondisyon sa balat at madali lamang din namang nabibili sa mga butika.

Ang mga karaniwang uri ng sakit na nakakaapekto sa balat ng mga Pilipino ay ang sumusunod:

1. An-an

Ang an-an ay isang karaniwang sakit sa balat na dulot ng impeksyon ng fungi. Dito nagkakaroon ng kaibahan sa normal na kulay ng balat na kumakalat nang patse-patse. Maaari itong magamot sa tulong ng antifungal cream o ointment. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na an-an.

2. Buni

Ang buni ay isa ring karaniwang sakit sa balat na dulot din ng impeksyon ng fundi. Kilala ito sa pagkakaroon ng bilugang marka sa balat na may pangangapal at matinding pangangati. Ito ay lumalaki at kumakalat sa paglipas ng panahon. Maaari itong magamot sa tulong antifungal na gamot. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na buni.

3. Hadhad

Ang mga singit ng katawan na madalas pinagpapawisan ay maaaring maapektohan din ng sakit sa balat lalo na kung kulang sa paglilinis ng katawan. Ang mga pangangati at pangangapal ng balat sa singit na tinatawag na hadhad o jock itch ay dulot din ng impeksyon ng fungi sa balat. Maaari itong magamot sa tulong antifungal cream at ointment. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na hadhad.

4. Galis

Ang sakit na galis ay dahil naman sa paninirahan ng mga parasitikong insekto sa ilalim ng balat. Dahil dito, nakararanas ng sobrang pangangati at pagsusugat dahil sa kakakamot ng balat. Maaari itong magamot sa tulong ng mga gamot ispesipikong para sa paggagalis o scabies. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na Galis.

5. Pigsa

Ang pigsa o boils ay isang kondisyon kung saan mayroong impeksyon ng bacteria at nagdulot ng pamamaga, pamumula, at pagnanana sa balat. Ito ay may matinding pananakit at maaaring lumala pa kung hindi magagamot. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na pigsa.

6. Pagtatagihawat

Gaya rin ng pigsa, ang pagtatagihawat ay dulot ng impeksyon ng bacteria sa balat. Ngunit ang mga tagihawat ay mas maliit kaysa sa pigsa. Madalas itong makaapekto sa balat sa mukha sa panahon ng puberty stage. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa pagtatagihawat.

7. Alipunga

Ang alipunga ay isa pa ring sakit na dulot ng impeksyon ng fungi, ngunit ito ay nakakaapekto sa balat sa pagitan ng mga daliri sa paa. Kaakibat din nito ang matinding pangangati at pagsusugat sa paa, at minsan pa ay pamamaho at pagbibitak ng mga kuko sa paa. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na alipunga.

8. Balakubak

Ang balakubak ay tumutukoy sa panunuyo at pagtuklap ng balat sa anit ng ulo. Maaaring dahil ito sa abnormalidad sa produksyon ng langis ng mga sebaceous glands sa ulo. Basahin ang kabuuang detalye ng sakit na ito sa sumusunod na link: Kaalaman sa sakit na balakubak.

Filed Under: Sakit

Ano ang gamot sa pagkabulag o malabong mata?

June 15, 2015 by

Ang paggagamot sa iba’t ibang kondisyon ng problema sa mata ay naiiba-iba depende sa sanhi ng pagkabulag o panlalabo ng paningin. Narito ang mga karaniwang paraan ng paggagamot sa mata:

  • Ang mga simpleng panalalabo ng paningin ay maaaring malunasan sa pamamagitan ng pagsusuot ng salamin sa mata na may tamang sukat.
  • Ang katarata naman ay nangangailangan ng operasyon upang malunasan.
  • Kung ang pagkabulag ay dulot naman ng kakulangan sa mahalagang bitamina, nararapat lamang na agad na mapunan ang pagkukulang sa sustansya na kinakailangan sa pamamagitan ng pagkain nang sapat at pag-inom ng mga supplement.
  • May mga gamot naman na iniinom o pinapatak sa mata na makatutulong naman kung ang problema sa mata ay dulot ng impeksyon.
Filed Under: Sakit Tagged With: , , ,

Paano malaman kung nabulag o malabo ang paningin?

June 15, 2015 by

Ang kakayanang makakita ng mga mata ay maaaring masuri at masukat gamit ang ilang mga instrumento na para sa mata. Sa pamamagitin nito, maaaring matukoy kung gaano kalala ang kondisyon, kung posible pa itong magamot, at kung ang pagkabulag ay nakaaapekto sa isang mata lamang o sa parehong mga mata.

Ang pasyente ay kakausapin din ng ophthalmologist upang matukoy ang mga posibleng dahilan ng problema sa mata.

Filed Under: Sakit Tagged With: , , ,

Ano ang mga sintomas ng pagkabulag at panlalabo ng paningin?

June 15, 2015 by

Ang kawalan ng abilidad na makakita o hirap na makakita ang pangunahing sintomas na nararanasan ng lahat ng taong may kondisyon ng panlalabo ng paningin at pagkabulag. Ngunit bukod dito, maaaring may iba pang mga sintomas na maranasan na may kaugnayan sa sanhi ng panlalabo o pagkawala ng paningin. Kabilang dito ang pananakit ng mga mata, at madalas na pagtulo ng luha. Kung ang pasyente ay nabulag dahil sa katarata o impeksyon sa mata, maaaring ang itim na bilog sa mata ay matakpan ng maputing harang.

Kailan dapat magpatingin sa doktor?

Ang pagpapatingin sa doktor dahil sa nararanasang kondisyon sa mga mata ay maaaring agad na kailanganin lalo na kung nakaaapekto ito sa pang-araw-araw na gawain. Ang panlalabo o pagkawala nang tuluyan ng paningin ay maaaring ikonsulta sa opthalmologist, ang doktor na espesiyalista sa mata.

Filed Under: Sakit Tagged With: , , ,

Mga kaalaman tungkol sa pagkabulag at panlalabo ng paningin

June 15, 2015 by

cataractAng pagkabulag ay tumutukoy sa kondisyon kung saan ang parehong mata ay nawawalan ng abilidad na makakita. Dito’y walang liwanag na makapapasok sa mata at makapagbibigay mga larawang kayang makita ng taong may normal na paningin. Mistulang kadiliman lamang ang lahat ng nakikita. Ang panlalabo ng paningin (visual impairment) ay isa ring kondisyon na maaaring maiugnay at humantong sa tuluyang pagkabulag.

Gaano kalaganap ang kondisyon ng pagkabulag?

Tinatayaang aabot sa 285 milyong katao sa buong mundo ang apektado ng pagkabulag at panlalabo ng paningin. At higit 82% ng mga kaso nito ay nakaaapekto sa mga matatandang ang edad ay 50 na taon o higit pa.

Ano ang mga sanhi ng pagkabulag?

Ang pagkabulag ay maaaring dulot ng ilang mga kaganapan at kondisyon na nakaaapekto sa kalusugan ng mata. Ang mga karamdaman tulad ng diabetes, glaucoma, macular degeneration, pati na ang mga aksidente at impeksyon na makapipinsala sa mata, ang mga karaniwang sanhi ng pagkabulag ng marami sa mundo. Sa mga mahihirap na bansa gaya ng Pilipinas, katarata ang nangungunang dahilan ng kawalan ng abilidad na makakita.

Maituturong dahilan din ng pagkabulag ang kakulangan sa Vitamin A, at mga problema sa ugat na daluyan ng dugo patungo sa mata.

Ang iba pang posibleng dahilan ng pagkabulag at panlalabo ng pangingin ay ang mga kondisyon ng myopia, hyperopia o astigmatism, ngunit ang mga ito ay maaari namang maitama sa tulong ng pagsusuot ng salamin namay tamang sukat.

Ano ang mga salik na nakapagpapataas ng posibilidad ng pagkabulag at panlalabo ng paningin?

Edad na 50 taon pataas.

Karamihan ng kaso ng problema sa paningin ay nararanasan ng mga taong may edad na 50 taon o higit pa. Ang pagtanda ng katawan at pagkakaroon ng iba’t ibang mga sakit na maaaring makaapekto sa kalusugan ng mata ang siyang nakapagpapataas ng posibilidad ng panlalabo o tuluyang pagkawala ng paningin.

Mga kabataang may edad na 15 taon pababa.

Mataas din ang posibilidad ng pagkakaroon ng porblema sa paningin sa mga kabataan na mas bata sa 15 na taon ang edad. Sinasabing 12 milyon na kabataan sa buong mundo ang may problema sa paningin, bagaman ang mga ito ay maaari namang maitama sa tulong ng pagsusuot ng salamin sa mata.

 

 

 

Filed Under: Sakit Tagged With: , , ,

Paano makaiwas sa paso?

June 3, 2015 by

Ang kaso ng paso ay kayang-kayang maiwasan, sa bahay man o sa trabaho, kinakailangan lamang ang pagiging maagap at maingat sa lahat ng bagay na maaaring pagmulan ng sunog o paso. Narito ang ilan sa mga simpleng hakbang na maaaring sundin upang maiwasan ang kaso ng paso o sunod:

  • Huwag iiwan ang pagkain habang niluluto
  • Iiwas nang mabuti ang hawakan ng mga lutuan mula sa init ng apoy.
  • Gumamit ng maasahang proteksyon sa kamay kung trabaho ang paghawak sa maiinit na bagay.
  • Ilayo ang maiinit na likido o maiinit na bagay sa maaabot ng mga bata at alagang hayop.
  • Huwag magsusuot ng mga damit na maaaring sumayad sa apoy habang nagluluto
  • Ilayo ang mga bagay na madaling magliyab sa mga bagay na mainit
  • Huwag maninigarilyo. Kung hindi maiwasan, matutuong manigarilyo sa tamang lugar at itapon ang upos ng sigarilyo sa tamang tapunan.
  • Ilayo ang mga kemikal at mga bagay na madaling magliyab sa maaabot ng mga bata.
Filed Under: Sakit Tagged With: , ,

Ano ang gamot sa paso (burns)?

June 3, 2015 by

Ang paggagamot sa paso o burns ay depende pa rin sa kung gaano kalala ang kaso. Ang mga paso na umaabot lamang sa una at ikalawang antas ay maaaring malunasan na sa bahay gamit ang ilang mga aprubadong gamot para dito. Maaari itong pahiran ng ointment na mabibiling over-the-counter, o kaya ay katas ng aloe vera. Ang mga pasong hindi malala ay kadalsang gumagaling na pagkalipas lamang ng ilang linggo. Ang malulubhang kaso ng paso na umaabot sa ikatlo at ikaapat na antas ay maaaring mangailangan naman ng mas matinding gamutan.

Ang mga gamot na maaaring ibigay, depende sa lala ng kaso ng paso, ay ang sumusunod:

  • Pain reliever. Maaaring bigyan ng gamot na kontra sa sakit ang pasyenteng napaso. Ang malalang pagkasunog ng balat ay tiyak na magdudulot ng matinding hapdi at pananakit.
  • Cream at ointment. May ilan ding gamot na pinapahid ang mahusay para sa paso. Ang mga ito ay kadalsang nabibili na over-the-counter sa mga butika.
  • Antibiotic. Maaari ding bigyan ng antibiotic ang pasyente kung ang paso niya ay malala at nagdulot ng bukas na sugat. Dapat alalahanin na may posibilidad ng impeksyon sa pagkakaroon ng bukas na sugat.

Pagkatapos ng paggagamot, maaaring kailanganin din isailalim sa therapy ang pasyente lalo na kung naapektohan ang kakayanan nito sa pagkilos. Mahalaga din na mapaliit ang epekto sa normal na pamumuhay ng pasyente gaya ng paghinga, pagsasalita, at paglalakad ng peklat na posibleng matamo mula matinding paso.

Filed Under: Sakit Tagged With: , ,

Paano malaman kung may paso (burns)?

June 3, 2015 by

Ang paso o sunog sa katawan ay maaaring kailanganing ipasuri sa doktor upang malaman kung gaano kalala ang antas ng paso at anong bahagi ng katawan ang napinsala nito. Kung ang paso ay katamtaman lamang, maaaring susuriin lamang sa pamamagitan ng pag-oobserba sa bahaging napaso, titignan kung gaano ito kalala at maaaring tukuyin na rin kung anong mga bahagi ang napinsala.

Kung ang paso naman ay grabe o umabot sa ikatlo o ikaapat na antas ng paso, maaaring kailanganin pa ang ilang mga pamamaraan gaya ng X-ray, CT Scan at iba pang imaging procedures upang matukoy ang lawak ng pinsalang naidulot ng pagkasunod ng bahagi ng katawan.

Filed Under: Sakit Tagged With: , ,
Next Page »